Het blokkenschema van het Balina Verhalenfestival

/in ,

Het Bureau Discriminatiezaken presenteert op zondag 26 september het Balina Verhalenfestival. Van 11 uur ’s morgens tot 10 uur ’s avonds is er op vier locaties in Zaandam een keur aan topartiesten, films en ontmoetingen. Van het Meral Polat Trio tot de Arabische klanken van Midit/Wasim en van de theatervoorstelling X Y WE tot de beste spoken word-artiesten van Nederland. Plus nog veel meer. De toegang is – op de speelfilm in De Fabriek na – gratis. Reserveren hoeft niet; zolang er binnen plek is, is iedereen welkom om (een deel van) het evenement mee te beleven.
Het 25-jarig bestaan van het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek/Waterland is aanleiding om het festival in Zaanstad – de gemeente waar we in 1996 van start gingen – te organiseren. Op 26 september staan elf uur lang kunst en cultuur uit meerdere werelddelen centraal. Dat gebeurt in de Bullekerk, filmtheater De Fabriek, Zorgcirkel Saenden en cultureel centrum FluXus.
Het blokkenschema is inmiddels bekend. Maak er gebruik van. En wees er op tijd bij! Zorg wel dat de CoronaCheck-app op de telefoon staat of print een bewijs met QR-code uit. En vergeet je ID niet (paspoort of rijbewijs). Tot de 26ste!

26 september: Balina Verhalenfestival

/in ,

Het 25-jarig bestaan van het Bureau Discriminatiezaken is aanleiding om in Zaanstad – de gemeente waar we in 1996 van start gingen – een cultuurfestival te organiseren. Op zondag 26 september staan elf uur lang kunst en cultuur uit meerdere werelddelen centraal.

In de melting pot die de Zaanstreek is, ontbreekt het vrijwel volledig aan culturele evenementen met een diverse invalshoek. Het Balina Verhalenfestival hoopt dit gat te vullen. Het vindt op 26 september plaats op meerdere Zaandamse locaties; de Bullekerk, De Fabriek, Zorgcirkel Saenden en FluXus. De entree is – de films in filmtheater De Fabriek uitgezonderd – overal gratis.

Tussen elf uur ’s morgens (wanneer burgemeester Jan Hamming de aftrap verricht) en de laatste noten van het Meral Polat Trio om tien uur ’s avonds kan er worden genoten van een zorgvuldig samengesteld topaanbod aan films, spoken word, theater, ontmoetingen, exposities en muziek. Daarbij staat de diversiteit – in velerlei opzicht – centraal.

Die verscheidenheid komt terug in de naam van het festival. De naam Balina is een verwijzing naar de Zaans-Waterlandse geschiedenis. Balina betekent ‘walvis’ in het Turks, Spaans, Roemeens en enkele andere talen. De Zaanstreek en Waterland waren in de voorgaande eeuwen belangrijke walvisvaartcentra waarin Nederlanders en buitenlanders samenwerkten.

De komende weken wordt het volledige festivalprogramma bekendgemaakt. Maar laten we nu alvast een tip van de sluier oplichten. We noemden al het Meral Polat Trio. Uit een viersterren-Volkskrant-recensie: “Smartelijk gezongen klaagliederen, liefdesliedjes vol verlangen, sexy up-temponummers – ook zonder toelichting lukt het Polat haar muziek grotendeels een betekenis te geven.”

Andere optredende grootheden zijn de woordkunstenaars Luan Buleshkaj, Rachad Debdoubi en Roziena Salihu. Zij brengen spoken word van het hoogste niveau. De Human Library komt langs, voor ontmoetingen met mensen naar wie je misschien wel heel nieuwsgierig bent. Midist/Wasim neemt je mee voor een muzikale tocht door de straten van Libanon, Syrië en Palestina. In de toneelvoorstelling X Y We vertellen zes mensen, van 18 tot 80 jaar, hun verhaal als intersekse personen. De band Shakuar combineert mystieke muziek uit Afrikaanse en Europese culturen met hedendaagse elektronica.  En ter gelegenheid van het festival vertoont het Zaandamse filmtheater De Fabriek in september elke zondagavond een internationale themafilm. Voor titels, aanvangstijden en achtergrondinformatie; zie de website van De Fabriek.

En dat is nog maar een deel van het Balina Verhalenfestival. Binnenkort maken we het hele programma bekend. Houd daarom de media in de gaten. Volg ook de ontwikkelingen via Facebook (@Balinaverhalenfestival) en Twitter (@Balinafestival). En houd er rekening mee dat tijdens het Balina Verhalenfestival de dan geldende coronamaatregelen in acht worden genomen.

Monumentenwandeling door Zaandam

/in ,

Amnesty International organiseert, in samenwerking met het Bureau Discriminatiezaken en het 4 en 5 meicomité Zaanstad, een wandeling langs de Zaandamse herdenkings- en verzetsmonumenten.

Week tegen racisme

/in ,

Hoe zit het met racisme tegen Aziatische Nederlanders? Wat doen stereotypen met kleuters? Waarom is ‘wit’ aan zet? En is de lente in de strijd tegen racisme nu echt aangebroken? In aanloop naar de Internationale Dag tegen Racisme, 21 maart, organiseren verschillende antidiscriminatiebureaus in Nederland de Week tegen racisme. Tussen 15 en 21 maart 2021 kan iedereen hierover meepraten en zijn/haar kennis verdiepen tijdens lezingen, workshops en theater.

Het volledige programma en de mogelijkheid om aan te melden is hier te vinden: https://radar.nl/week-tegen-racisme/. Deelname is gratis. Komt een bepaalde datum niet uit? Geen nood; de workshops zijn later online terug te kijken.

Het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek/Waterland zorgt voor twee interessante sprekers. Op maandag 15 maart om 16.00 uur verzorgt mensenrechtenactivist en medeoprichter van S.P.E.A.K. (een collectief tegen racisme, islamofobie en genderongelijkheid) Nawal Mustafa een lezing met de titel ‘Racisme, kleurenblindheid en recht’. Wat is de constructie van ras binnen het recht in Nederland, vraagt zij zich af. En hoe beïnvloedt deze constructie wet- en regelgeving en de rechtspraak? https://radar.nl/events/racisme-kleurenblindheid-en-recht/

Op dinsdag 16 maart om 16.00 uur stelt de bekende, in Wormer wonende cabaretière, actrice en columniste Funda Müjde een heel andere vraag. Hoe kan het dat iemand op een extreem-rechtse partij stemt en de grenzen potdicht wil hebben voor alle ‘buitenlanders’, maar tegelijkertijd een vluchteling wat geld toestopt als die het even moeilijk heeft? De uitzondering? Funda is er bekend mee. “Ja, wij bedoelen niet jou, maar die anderen.” https://radar.nl/events/niemand-vraagt-meer-waar-ik-vandaan-kom/

Op 21 maart, de Internationale Dag tegen Racisme, wordt wereldwijd aandacht gevraagd voor de strijd tegen racisme. Het bloedbad in het Zuid-Afrikaanse Sharpeville op 21 maart 1960, waarbij de politie het vuur opende op anti-apartheidsdemonstranten, was voor de Verenigde Naties de aanleiding om sinds 1966 deze dag in het teken te stellen van de strijd tegen racisme.

Roze film in De Fabriek: Temblores

/in ,

Zaanstad is ook de komende jaren Regenboogstad en daarom organiseren het Bureau Discriminatiezaken en filmtheater De Fabriek gezamenlijk een themareeks met roze films. De eerstvolgende film in deze serie is het prijswinnende Temblores.

In deze nieuwe film van regisseur/scenarioschrijver Jayro Bustamante wordt een familieman heen en weer gesleurd tussen de liefde voor zijn familie, de grenzen van religie en de vrijheid om te kiezen van wie je houdt. Wanneer veertiger Pablo terugkeert naar zijn huis buiten Guatemala-Stad wacht een verslagen familie hem gespannen op. Iedereen is in shock: Pablo is verliefd geworden op een andere man en dat gaat in tegen alle religieuze waarden van de familie. Ze geven hem een ultimatum: of hij laat zich ‘genezen’ door de kerk, of hij zal voorgoed verbannen worden. Pablo komt voor een duivels dilemma te staan. Kiest hij voor de man van wie hij houdt of voor zijn familie?

Temblores ging in première op het Filmfestival van Berlijn en is geselecteerd als de openingsfilm van World Cinema Amsterdam. Voor zijn debuutfilm Ixcanul werd Bustamante bekroond met de prestigieuze Zilveren Beer Alfred Bauerprijs op het Filmfestival van Beerlijn.

Temblores is in De Fabriek (J. Sijbrandsteeg 12, Zaandam) te zien op 30 en 31 augustus en op 1, 3, 7 en 11 september. De aanvangstijden zijn te vinden op www.de-fabriek.nl.

Manifestatie 21 maart/Purmerend tegen discriminatie

/in

In Purmerend organiseert het Bureau Discriminatiezaken elk jaar in het teken van 21 maart de Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie, een gezamenlijke manifestatie. Deze manifestatie voor een inclusieve samenleving ontstaat doordat verschillende organisaties aanhaken en elk een eigen toepasselijke activiteit organiseren. Het Bureau Discriminatiezaken roept Purmerendse organisaties elk jaar op om hier aan mee te doen. 

In 2019 sloegen vijf organisaties de handen ineen, in samenwerking met het Bureau Discriminatiezaken: het Da Vinci College, het Filmhuis Purmerend, Bibliotheek Waterland, De Rusthoeve/Stichting Wonen en Zorg Purmerend en SPURD.

Het motto van de manifestatie was: samen sterk voor een samenleving waar plaats is voor iedereen, ongeacht huidskleur, afkomst, geloof, seksuele gerichtheid, gender/sekse, leeftijd of handicap.

Op 19 maart vertoonde het Filmhuis Purmerend de film ‘Girl’, van de Belgische regisseur Lukas Dhont. Deze film gaat over een 15-jarige ballerina die zich gevangen voelt in een jongenslichaam en een geslachtsverandering wil ondergaan.

Bibliotheek Waterland presenteerde gedurende de maand maart een leestafel met boeken rondom de thema’s racisme, discriminatie en (on)gelijke behandeling.

SPURD hing op 21 maart twee grote regenboogvlaggen op bij de ingang van het Leeghwaterbad en zette de promo ‘Sporten is voor iedereen!’ ter gelegenheid van 21 maart opnieuw op de sociale media.

Bij verzorgingshuis De Rusthoeve was op 21 maart een bijzondere kleurrijke manifestatie: Blue Joe verzorgde een multiculturele onemanshow met prachtige muziek uit Aleppo (Syrië), uit Libanon en uit de Amsterdamse Jordaan. Bewoners en verzorgers waagden samen een dansje op deze uitnodigende muziek. Er waren sprekers die opriepen stelling te nemen tegen discriminatie. Het verzorgingshuis heeft al tientallen jaren huisregels tegen racisme en discriminatie en bezit ook de Roze Loper voor gelijke behandeling van LHBT’s.

Leerlingen van het Da Vinci College bij een poster in het kader van 21 maart

Het Da Vinci College deed zoals elk jaar mee met een project voor alle eerste klassen: ook dit jaar kregen deze leerlingen les van het Bureau Discriminatiezaken  over de mensenrechten, vooroordelen en het bestrijden van discriminatie op alle gronden. De leerlingen maakten werkstukken en composities bij de vakken Nederlands, muziek, gymnastiek en levensbeschouwelijke vorming. Deze werkstukken en composities laten zij aan hun ouders zien tijdens een grote manifestatie in de school op 10 april. De school houdt ook een sponsoractie voor een weeshuis in Zuid-Afrika, waarmee de school een band heeft en de leerlingen verdiepen zich in de geschiedenis van de strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika.

21 maart is in 1966 door de Verenigde Naties uitgeroepen tot Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie. Op deze dag in 1960 liep een vreedzame demonstratie tegen het apartheidsregime in Sharpeville, Zuid-Afrika uit op een bloedbad, waarbij de Zuid-Afrikaanse politie 69 vreedzame demonstranten doodschoot. De demonstatie was gericht tegen de zogenaamde pasjeswetten, die van de zwarte bevolking tweederangsburgers maakten. 21 maart is daarom de Internationale Dag tegen Racisme geworden.

LHBT-expositie in gemeentehuis Zaanstad

/in

Zaanstad is sinds 2015 Regenboogstad. De afgelopen drie jaar zijn hier meer LHBT-activiteiten ontplooid dan ooit tevoren. Die varieerden van het uithangen van de Regenboogvlag op Coming Outdag tot themavoorstellingen op Zaanse scholen om (seksuele) diversiteit zichtbaar en bespreekbaar te maken. Van ‘roze’ activiteiten in lokale verzorgingstehuizen tot LHBTI-films in het filmtheater. Van de aanleg van een Regenboogzebrapad in het stadshart tot het organiseren van een jaarlijkse Paarse Vrijdag, waarmee een groeiend aantal scholen trans- en homofobie probeert tegen te gaan. In het stadhuis zijn genderneutrale toiletten en ook op de website van Zaanstad is er aandacht voor LHBTI’s. De uitvoering van veel activiteiten was in handen van het Bureau Discriminatiezaken.

Op de valreep van 2018 is daar nog iets moois bijgekomen. Sinds 14 december -Paarse Vrijdag- is in de publiekshal van het gemeentehuis van Zaanstad twee maanden lang een expositie te zien over de regionale LHBT-historie. In 24 vitrines is grofweg een eeuw aan ‘roze’ geschiedenis verzameld. Centraal in de expositie staat het ‘schandaalboek’ Pijpelijntjes van oud-Zaankanter Jacob Israël de Haan. De expositie is een initiatief van het Bureau Discriminatiezaken, het Gemeentearchief Zaanstad en de Paarse Vrijdag Krant. Voor wie er benieuwd naar is: de vitrines zijn gratis te bezichtigen tijdens de openingstijden van het gemeentehuis. En vergeet niet een exemplaar mee te nemen van de Paarse Vrijdag Krant, waarvan speciaal voor deze gelegenheid een Zaanse editie is gemaakt.

Regenboogmaand in Purmerend

/in

Purmerend is Regenboogstad. De maand oktober is daarom uitgeroepen tot Regenboogmaand. Diverse Purmerendse organisaties organiseren deze maand activiteiten rondom het thema LHBT, onder het motto dat iedereen zichzelf kan zijn. Het volledige programma staat op: https://www.purmerend.nl/programma-regenboogmaand.

Hierbij een greep uit het rijke en gevarieerde programma:

  • 11 oktober wordt op het gemeentehuis om 11:00 uur de regenboogvlag gehesen.
  • Vervolgens gaat in een estafette bij een keten van Purmerendse organisaties eveneens de LHBT-vlag omhoog (zie programma).
  • Het Filmhuis vertoont een toepasselijke film.
  • Bij Transgenders Noord-Holland is er op 12 oktober een Glitter Oktoberfest Bingo.
  • ‘Het roze feestje van Purmerend’, oP’end Minded!, vindt plaats op 21 oktober.


Zwarte Piet, wel of niet?

/in

Het debat over de Sinterklaasviering laait ieder jaar weer op, en steeds feller. Zwarte Piet wordt door steeds meer ervaren als een stereotyperende en zelfs racistische figuur. Mede daarom heeft het Bureau Discriminatiezaken in 2018, het jaar van de landelijke intocht van Sinterklaas in Zaanstad, onderstaande brief naar alle Zaans-/Waterlandse basisscholen gestuurd.

Onderwerp: Sinterklaasviering op uw school

Zaandam, 18 mei 2018

Geachte meneer/mevrouw,

Het Sinterklaasfeest is een mooie Nederlandse traditie. Ongetwijfeld zullen u en uw team ook dit najaar alles in het werk zetten om de komst van Sinterklaas op uw school tot een mooie dag te maken voor alle leerlingen. Een dag vol vrolijke spanning, mooie cadeautjes en lachende gezichten.

Niet voor elk kind even leuk
Het Sinterklaasfeest en met name de rol van de traditionele Zwarte Piet is al jaren onderwerp van discussie. Het uiterlijk en de rol van Zwarte Piet worden soms geassocieerd met racisme en het Nederlandse slavernijverleden. Zwarte Piet zoals wij hem nu kennen is rond 1850, ten tijde van de slavernij, geïntroduceerd in het Sinterklaasfeest en is gebaseerd op de toen geldende stereotypering van zwarte mensen. Elementen die regelmatig in de figuur Zwarte Piet naar voren komen zijn het zwart/bruin geschminkte gezicht, een kroesharige pruik, dik aangezette rode lippen en grote gouden oorringen. Kinderen en volwassenen ervaren soms pestgedrag of discriminatie op basis van de figuur van Zwarte Piet.

Maatschappelijke discussie
Zoals u ongetwijfeld weet, is er een brede maatschappelijke discussie gaande – zowel lokaal als landelijk – of deze stereotypering anno 2018 nog wenselijk is. Onze samenleving is de afgelopen decennia steeds gekleurder geworden en dat betekent dat ook steeds meer gekleurde kinderen en volwassenen geconfronteerd worden met Zwarte Piet. Voor velen van hen levert dit de nodige nare ervaringen en ongewenste vergelijkingen op. Dit leed blijft meestal verborgen, maar op onder meer online-discussiefora, in debatten elders en uit onderzoeken wordt duidelijk dat zowel kinderen als hun ouders negatieve gevoelens kunnen ervaren bij de figuur Zwarte Piet. Ouders vieren om deze redenen het feest niet of doen er met dubbele gevoelens aan mee.

Kleine veranderingen, grote vreugde
We zien in de praktijk dat er de afgelopen jaren steeds meer draagvlak is ontstaan voor een inclusief en saamhorig Sinterklaasfeest. Een toenemend aantal scholen kiest voor een Piet die past in zowel de huidige tijd en samenleving als in de mooie Sinterklaastraditie. Zo maken steeds meer scholen de keuze om Pieten met wat zwarte vegen op het gezicht en/of gekleurde Pieten in te zetten. Het toont aan dat basisscholen met de tijd meegaan en op een andere manier omgaan met de figuur Zwarte Piet. Deze passende alternatieven doen recht aan de traditie en nemen toch veel bezwaren weg over het stereotype uiterlijk.

Wat kunnen u en uw team doen?
Heeft u al nagedacht over de vormgeving van het volgende Sinterklaasfeest op uw school? Het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek/Waterland houdt onder de Zaans-Waterlandse basisscholen een peiling over dit onderwerp. Wij hopen op een inhoudelijke reactie van u, waarin u laat weten hoe het Sinterklaasfeest er op uw school gaat uitzien. U kunt per e-mail of telefoon reageren of een afspraak met ons maken. Onze contactgegevens vindt u onderaan deze brief. Wij zijn erg benieuwd naar uw reactie, waarvoor bij voorbaat dank.

Wie zijn wij?
Het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek/Waterland is de anti-discriminatievoorziening in uw gemeente. Wij behandelen discriminatieklachten en bieden informatie, advies en voorlichting aan over gelijke behandeling, inclusie en diversiteit.

Met hartelijke groet,

Erik Schaap,
coördinator Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek/Waterland

Zaans-Waterlandse LHBT-projecten

/in

Al geruime tijd organiseert het Bureau Discriminatiezaken op verzoek van en in samenwerking met Purmerend en Zaanstad extra LHBT-projecten. In de eerstgenoemde gemeente gebeurt dat sinds 2012, in de tweede sinds 2015. Op onze website en in onze nieuwsbrieven heeft u hierover regelmatig kunnen lezen.

Dit uitvloeisel van landelijk LHBT-beleid behelst een breed scala aan activiteiten. De nadruk ligt daarbij op voorlichting en bewustwording. De Nederlandse wetgeving is in de loop der jaren zodanig verbeterd dat in vrijwel alle opzichten iedereen gelijkwaardig wordt behandeld, ongeacht zijn of haar seksuele gerichtheid. In de dagelijkse praktijk leidt seksuele diversiteit echter nog wel eens tot achterstelling of erger. Alle reden dus om er aandacht aan te blijven besteden.

Tussen 2012 en heden heeft het BD, in samenwerking met organisaties als scholen, politie, verzorgingstehuizen, bibliotheken en VluchtelingenWerk, gepoogd om problemen bespreekbaar te maken en vooroordelen te slechten. De komende maanden gaan we daarmee onverdroten voort.

Onduidelijk is nog of het nieuwe kabinet ook in en na 2018 middelen wil vrijmaken voor LHBT-beleid. De gemeenteraad van Zaanstad heeft op deze onzekere toekomst een voorschot genomen door voor de periode 2018-2020 €120.000,- te reserveren om te bewerkstelligen ‘dat activiteiten die in het teken staan van de acceptatie, emancipatie en het tegengaan van discriminatie van LHBT’ers uitgevoerd blijven worden’.

Het Bureau Discriminatiezaken is een van de partners in het LHBT-vervolgtraject. De komende maanden hopen we meer te kunnen vertellen over de invulling van het programma voor de jaren 2018-2020.